صدور «تسلیت رسمی» از جانب وزارت خارجه آمریکا به مناسبت مرگ ابراهیم رئیسی با واکنش‌های بسیاری در داخل این کشور به ویژه جمهوریخواهان مواجه شده است. با این حال دولت بایدن در پاسخ، این کار را یک رویه رسمی دانسته و آن را چون سنتی در دولت‌های ایالات متحده عنوان می‌کند. اما این ادعا چقدر به حقیقت نزدیک است؟ آیا آمریکا همیشه در قبال دشمنان قسم خورده‌اش چنین فروتن بوده است؟ چرا روح‌الله خمینی مورد مرحمت دولت آمریکا قرار نگرفت؟

در واقع جواب سوال نخست، خیر است. آمریکا بسیاری اوقات به یک بیانیه رسمی بسنده کرده و هیچ «تسلیتی» نفرستاده است. برای مثال در زمان مرگ فیدل کاسترو، رهبر کوبا در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۶ ایالات متحده با صدور بیانیه‌ای مردم را خطاب قرار داده و گفت: «حالا که فیدل کاسترو از دنیا رفته است، دست دوستی به سوی مردم کوبا دراز می‌کنیم.»

دولت جورج بوش پدر در سال ۱۹۸۹ برای مرگ روح‌الله خمینی، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی هم «تسلیت رسمی» صادر نکرد و در بیانیه‌ای اعلام کرد: «خبرگزاری رسمی ایران مرگ آیت‌الله خمینی را تایید کرده است. امیدواریم با درگذشت او ایران اکنون به سوی ایفای نقشی مسئولانه در جامعه بین‌المللی حرکت کند.»

در آن زمان رابطه جمهوری اسلامی و آمریکا یکی از تاریک‌ترین زمان‌های خود را تجربه می‌کرد. زخم تسخیر سفارت همچنان باز بود و دولت ایران نیز که به تازگی جنگ هشت ساله را با عراق به پایان رسانده بود، تلاش می‌کرد آمریکا را مقصر همه ناکامی‌هایش قرار دهد و در همه‌جا فریاد «مرگ بر آمریکا»‌ برپا می‌کرد.

با این حال در مواردی هم تفقد آمریکایی‌ها شامل حال دیکتاتورها شده است. یکی از مشهورترین این موارد تسلیت رسمی دولت آیزنهاور به مناسبت درگذشت ژوزف استالین، دیکتاتور شوروی سابق است. در متن این پیام آمده است: «دولت ایالات متحده درگذشت ژنرالیسمو ژوزف استالین، نخست‌وزیر اتحادیه جماهیر شوروی را رسما به دولت اتحاد جماهیر شوروی تسلیت می‌گوید.»

یکی دیگر از این تسلیت‌ها، پیام جرالد فورد، رئيس جمهوری وقت آمریکا در ۲۰ نوامبر ۱۹۷۵ به مناسبت مرگ فرانسیسکو فرانکو، دیکتاتور اسپانیا است.

در این پیام آمده است: «با اندوه از مرگ ژنرالیسیمو فرانسیسکو فرانکو مطلع شدم، کسی که کشورش را برای تقریبا چهار دهه در یک دوره مهم در تاریخ اسپانیا رهبری کرد. با درگذشت او، از طرف دولت و مردم ایالات متحده با همسر و خانواده‌اش عمیقا ابراز همدردی می‌کنم.»

در دولت بایدن، پیام‌های تسلیت بسیار فرستاده شده است، از میخائیل گورباچف گرفته تا ملکه الیزابت دوم و شیخ خلیفه بن زاید آل نهیان.

اما این پیام تسلیت آخر به مناسبت مرگ ابراهیم رئیسی، ملقب به «قصاب تهران» با واکنش‌های بسیاری روبرو شد.

تد کروز و جان براسو، سناتور‌های جمهوری‌خواه در جلسه استماع سنا، آنتونی بلینکن، وزیر دفاع کنونی را مورد پرسش قرار دادند.

همچنین کلودیا تنی، نماینده جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان به همراه ۹ نماینده دیگر در نامه‌ای خواستار پاسخگویی آنتونی بلینکن در این‌باره شدند.

در متن این نامه آمده است: « ما از تصمیم دولت بایدن مبنی بر صدور بیانیه تسلیت برای درگذشت ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، ناامید و متعجب‌ایم. اقدام ایالات متحده در تسلیت گفتن به مناسبت مرگ فردی که از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا تحریم شده و ارتباطات گسترده‌ای با تروریسم دارد، بسیار نامناسب است. رئیسی، که به عنوان قصاب تهران نیز شناخته می‌شود، در اعدام هزاران دگراندیش و مخالف سیاسی رژیم نقش داشته است. او، در سال ۱۹۸۸ در کمیسیونی چهار نفره، که اغلب کمیته مرگ نامیده می‌شود، فعالیت کرد و منجر به اعدام هزاران ایرانی مخالف جمهوری اسلامی شد.»

در متن تسلیت ایالات متحده به مناسبت مرگ ابراهیم رئیسی و همراهانش آمده است: «ایالات متحده تسلیت رسمی خود را برای مرگ ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه و دیگر اعضای هیات همراه آن‌ها در سانحه هلیکوپتر در شمال غرب ایران ابراز می‌کند. همچنان که ایران رئیس جمهوری جدید خود را بر می‌گزیند، ما بر حمایت خود از مردم ایران و مبارزه آن‌ها برای حقوق بشر و آزادی‌های بنیادین تاکید می‌کنیم.»